Bizden Haberler

Bilgi Notu 2016/38 Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Yapılan Değişiklik Hk;

Tarih: 20.09.2016

BİLGİ NOTU

(2016/38)

Konu : Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Yapılan Değişiklik Hk;

25 Ağustos 2016 tarih ve 29812 sayılı Resmi Gazete'de, 01.01.2017 tarihinde yürürlüğe girecek olan 6740 Nolu Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlandı. Yayımlanan bu Kanun ile; 4632 Sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’na “Ek Madde-2” ve “Geçici Madde-2” eklenerek çalışanların otomatik olarak bir emeklilik planına dahil edilmesi amaçlanmıştır.

6740 Sayılı Kanun’la yapılan düzenlemelere ayrıntılı bir şekilde aşağıda yer verilmiştir.

Kanun Kapsamına Giren Çalışanlar

Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihte, Türk vatandaşı veya 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28. Maddesi kapsamında olup 45 yaşını doldurmamış olanlardan 5510 sayılı Kanun’un;

4/a fıkrası kapsamında, hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar (ücretliler) ile,
4/c fıkrası kapsamında kamu idarelerinde çalışanlar (memurlar)

giriyor.

Çalışan Katkı Payını Hesaplama Yöntemi ve Devlet Katkısı

Kanun’da çalışan katkı payı, çalışanın 5510 sayılı Kanunun 80. maddesi çerçevesinde belirlenen prime esas kazancının % 3’ü nispetinde yapılacak kesintiye karşılık gelen tutar olarak belirtilmiştir (Bu oranı % 6’ya kadar artırmaya, % 1’e kadar azaltmaya veya katkı payına maktu limit getirmeye Bakanlar Kurulu yetkili kılınmıştır).

Çalışan, otomatik katılıma ilişkin emeklilik sözleşmesinde belirlenen tutardan daha yüksek bir tutarda kesinti yapılmasını işverenden talep edebilecek.

Çalışan adına bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı payları üzerinden bu düzenleme kapsamında ayrıca Devlet katkısı sağlanacak. Buna göre, çalışanın bu kapsamda cayma hakkını kullanmaması halinde, sisteme girişte bir defaya mahsus olmak üzere, 1.000 TL ilave Devlet katkısı sağlanacak (Bakanlar Kurulu, bu tutarı yarısına kadar artırmaya veya yarısına kadar azaltmaya yetkilidir).

Ayrıca, emeklilik hakkının kullanılması halinde, hesabında bulunan birikimi en az on yıllık, yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında almayı tercih eden çalışana, birikiminin %5’i karşılığı ek Devlet katkısı ödemesi yapılacak.

İşverenin Sorumlulukları

İşveren, 01.01.2017 tarihinden itibaren yanlarında çalışmaya başlayacak olan çalışanını otomatik katılım için emeklilik planı düzenleme konusunda Müsteşarlıkça uygun görülen şirketlerden (Bireysel Emeklilik Şirketleri, BES şirketi) birinin sunacağı emeklilik planına dahil edilecek.

Çalışan katkı payı, en geç çalışanın ücretinin ödeme gününü takip eden işgünü, işveren tarafından BES şirketine aktarılacak. İşveren söz konusu katkı payını zamanında BES şirketine aktarmaz veya geç aktarırsa çalışanın varsa birikiminde oluşan parasal kaybından sorumlu tutulacak.

Çalışan katkı payı, işverenin taraf olduğu 2004 sayılı İcra İflas Kanunu kapsamındaki haciz ve iflas yoluyla takip bakımından işçi alacağı niteliğinde imtiyazlı bir alacaktır. İşverenler bu madde kapsamındaki yükümlülükleri bakımından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından denetlenecek.

İşverene, bu kapsamdaki yükümlülüklerine ve düzenlemelere uymaması halinde, her bir ihlal için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca 100 TL idari para cezası uygulanacak.

Çalışanın Hakları

Kanunda çalışana; cayma, ara verme ve birikimi ve sistemde kazandığı emekliliğe esas süreyi aktarma gibi bir takım haklar tanınıyor.

Buna göre;

Çalışan, emeklilik planına dahil olduğunun kendisine bildirildiği tarihi müteakip 2 ay içinde sözleşmeden cayabilecek.

Cayma halinde, ödenen katkı payları, varsa hesabında bulunan yatırım gelirleri ile birlikte 10 işgünü içinde çalışana iade edilecek.

Cayma hakkını kullanmayan çalışan Müsteşarlıkça belirlenen hallerde katkı payı ödemesine ara verilmesini talep edebilecek.

Bu kapsamda bir emeklilik sözleşmesi bulunan çalışanın işyerinin değişmesi halinde, yeni işyerinde bu kapsamda bir emeklilik planı var ise çalışanın birikimi ve sistemde kazandığı emekliliğe esas süresi yeni işyerindeki emeklilik sözleşmesine aktarılacak. Yeni işyerinde emeklilik planının bulunmaması halinde çalışan, talep ederse önceki işyerinde düzenlenmiş sözleşme kapsamında katkı payı ödemeye devam edebilecek; talep etmezse bu kapsamdaki emeklilik sözleşmesi sonlandırılacak. Çalışan bu yöndeki talebini, işyeri değişikliğini izleyen ayın sonuna kadar şirkete bildirecek.

BES Şirketleri ve Bankaların Sorumlulukları

BES Şirketi, cayma süresince ödenen katkı paylarının değer kaybetmemesini sağlayacak şekilde fon yönetiminden sorumlu tutulacak.

Çalışan katkı payının takip ve tahsil sorumluluğu BES şirketine ait olacak (Müsteşarlık takip ve tahsil sorumluluğunun bu amaçla yetkilendirilecek bir kuruluşça yerine getirilmesine karar verebilecektir).

BES şirketlerince fon işletim gideri kesintisi dışında başka bir kesinti yapılamayacak.

Bankalar, Sosyal Güvenlik Kurumu ve ilgili diğer kamu kurumları, çalışan katkı payının takip ve tahsili ile Devlet katkısının hesaplanması için ihtiyaç duyulan verileri, Müsteşarlıkça belirlenen usul ve esaslara göre emeklilik gözetim merkezi ile bu maddeye göre takip ve tahsil sorumluluğu ile yetkilendirilecek kuruluşa aktaracaktır.

Bilgilerinize sunulur.

Saygılarımla,

Bessat ÖZ

Mali Müşavir

Bağımsız Denetici